j

Od rzemiosła do przemysłu (1801–1850)

We wszystkich trzech zaborach następuje szybki rozwój drukarstwa. Zakładane są odlewnie czcionek w Warszawie (Dąbrowski, Benecke, Glücksberg, Gissernia Skarbowa) oraz we Lwowie i Krakowie. Powstają też pierwsze drukarnie litograficzne (Siestrzyński, Chodkiewicz). Udział Natana Glücksberga w Warszawskiej Wystawie Sztuk Pięknych w 1821 roku i jego zabiegi o uzyskanie akceptacji w środowisku artystów to pierwsza próba nobilitacji drukarstwa – typografii jako dziedziny twórczości artystycznej. W 1833 roku w drukarni Banku Polskiego w Warszawie uruchomiono pierwszą w kraju maszynę pospieszną. U Glücksberga ukazuje się Teorya sztuki drukarskiej Ząbkowskiego (1832), a kilka lat później Samuel Orgelbrand zakłada słynne przedsiębiorstwo wydawniczo-drukarskie. W Krakowie Stanisław Gieszkowski drukuje pierwszy tom Historyi literatury polskiej Wiszniewskiego (1840).