Jan Januszowski / Nowy Karakter Polski / A.D. 1594
Okres druków XV wieku, czyli inkunabułów (z łac. in cunabulis = w kołysce, w pieluszkach). Najwcześniejsze druki, od czasu powstania warsztatu Johannesa Gutenberga do końca XV w., nazywane są też paleotypami. Czytaj więcej...
W wieku XVI w drukarstwie następuje systematyczne odchodzenie od naśladownictwa formy średniowiecznych ksiąg rękopiśmiennych. Często stosowane są drzeworytowe inicjały i ilustracje drukowane jednocześnie ze tekstem składanym czcionkami. Najważniejszym ośrodkiem drukarsko-wydawniczym jest Kraków (Haller, Ungler, Wietor, Szarfenbergowie i in.). Drukuje się jednak w całym Królestwie i na Litwie. Obok drukarń polsko-łacińskich powstają oficyny cyrylickie i hebrajskie. Czytaj więcej...
Wyróżniają się drukarnie krakowskie (Wirzbięta, Rodecki, Sternacki i in.) i gdańskie (m.in. Rethe, Hünefeld, Heweliusz). W 1585 z drukarni Radziwiłłów w Brześciu Litewskim wychodzi różnowiercza Biblia tłumaczona i redagowana przez kilkunastu autorów, znakomity zabytek języka polskiego. W 1594 roku Januszowski wydaje w Krakowie Nowy Karakter Polski, a w nim ortografie Kochanowskiego, Górnickiego i własną drukowane oryginalnym polskim krojem czcionek. Czytaj więcej...
Na początku wieku Paweł Pater uruchamia w Gdańsku drukarnię i szkołę, gdzie uczono produkcji czcionek, drukowania i introligatorstwa. Jego książka Typis literarum... jest łacińsko-niemieckim podręcznikiem omawiającym m.in. narzędzia odlewnicze i drukarskie oraz rodzaje czcionek. Czytaj więcej...
We wszystkich trzech zaborach następuje szybki rozwój drukarstwa. Zakładane są odlewnie czcionek w Warszawie (Dąbrowski, Benecke, Glücksberg, Gissernia Skarbowa) oraz we Lwowie i Krakowie. Powstają też pierwsze drukarnie litograficzne (Siestrzyński, Chodkiewicz). Udział Natana Glücksberga w Warszawskiej Wystawie Sztuk Pięknych w 1821 roku i jego zabiegi o uzyskanie akceptacji w środowisku artystów to pierwsza próba nobilitacji drukarstwa – typografii jako dziedziny twórczości artystycznej. Czytaj więcej...
Dzięki burzliwemu rozwojowi prasy i czytelnictwa drukarnie instalują maszyny pospieszne, a w Krakowie w Drukarni „Czasu” Żegota Wywiałkowski publikuje podręcznik Wartkotłocznie (1858). Pod koniec XIX wieku w giserniach Orgelbranda i Ungra, instalowano odlewarki czcionek systemu Foucher oraz Küstermann produkujące 30–50 tys. czcionek dziennie. Czytaj więcej...
W miarę postępu technicznego stopniowo rośnie świadomość społecznej roli typografii, i to nie tylko jej aspektów estetycznych, ale też funkcjonalnych. Już w 1905 roku w Królestwie Kongresowym przepisy dotyczące podręczników szkolnych ustalają maksymalną liczbę piętnastu liter w jednym centymetrze kwadratowym tekstu. Czytaj więcej...
Szczytowy okres zapoczątkowanej przez Gutenberga technologii drukowania wypukłego oraz niemal całkowite jej wyparcie przez drukowanie offsetowe. Do przeszłości odchodzą maszyny do składania (linotyp, monotyp), odlewnie czcionek chylą się ku upadkowi. Rozwijają się techniki fotoskładu, w trakcie których powstają teksty na materiałach światłoczułych, gotowe do sporządzania drukowych form offsetowych. Czytaj więcej...
W połowie lat 80. XX wieku w przemyśle wydawniczm USA i Europy Zachodniej zachodzi rewolucja Desktop Publishing. Komputery Apple Macintosh, a później PC z Microsoft Windows, programy edytorskie i ilustracyjne (QuarkXPress, PageMaker, Calamus, CorelDraw, FreeHand, Illustrator), a także PostScript — opracowany przez Adobe uniwersalny język starowania drukarkami i naświetlarkami — sprawiają, że proces wydawniczy przenosi się z zecerń na biurka projektantów. Dzięki edytorowi Altsys Fontographer zawodowcy i amatorzy samodzielnie tworzą gotowe do użytku fonty cyfrowe w formatach Type 1 i TrueType. Czytaj więcej...
Początek XXI wieku to początek cyfrowego obiegu tekstu. Windows 2000, Word, InDesign i rodzący się WWW porządkują cyfrowe kodowanie tekstu: dzięki normie Unicode przenoszenie polskich tekstów zapisanych cyfrowo między różnymi systemami nie wymaga już żmudnych konwersji. Nowy format OpenType sprawia, że w tym samym foncie można po raz pierwszy umieścić znaki różnych alfabetów, a także kapitaliki czy ligatury. Wielcy producenci (Adobe, FontFont, Linotype, Monotype) i indywidualni twórcy krojów pism na świecie umieszczają w swoich fontach polskie znaki diakrytyczne. Nowo powstające internetowe sklepy z fontami (MyFonts) dają polskim grafikom natychmiastowy dostęp do światowych zasobów literniczych — jedyną barierą pozostają ceny. Czytaj więcej...
Od czasów Gutenberga typografia była tożsama z drukiem i papierem. Jednak ostatnie lata to szybki rozwój ekranów komputerów i urządzeń przenośnych jako medium, którym do odbiorców dociera tekst, od e-booków po krótkie teksty w mediach społecznościowych i komunikatorach. Przeglądarki internetowe zyskują możliwość wyświetlania tekstu złożonego dowolnymi fontami umieszczonymi w kodzie HTML. Dzięki serwisowi Google Fonts polska rodzina pism Lato jest najczęściej na świecie czytanym krojem ekranowym stworzonym przez niezależny zespół (Dziedzic, Twardoch, Nikoltchev). Czytaj więcej...
